Διέλευση Σκωτσέζων αβαθή Κούταλη – Πορτιανού

Διέλευση Σκωτσέζων αβαθή Κούταλη – Πορτιανού

Ο μυχός του κόλπου με τα αβαθή νερά. Οι στρατιώτες περνούσαν από το σημείο αυτό πηγαίνοντας από το στρατόπεδο ξεκούρασης του Σαρπί στα νοσοκομεία της Πούντας. Είναι η τοποθεσία που φαίνεται στις φωτογραφίες του AW Savage και της Florence McMillan.

Μνημείο Συνταγματάρχη Σώντερς

Μνημείο Συνταγματάρχη Σώντερς

Στο χωριό Πορτιανού δίπλα στο σχολείο βρίσκεται το μνημείο του συνταγματάρχη Sonders στρατιωτικού ακόλουθου του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος το 2000 συμμετείχε στον εορτασμό του ANZAC στη Λήμνο. Δύο μήνες μετά δολοφονήθηκε στην Αθήνα από μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης 17Ν. Εις μνήμην του έχει στηθεί αυτό το απέριττο μνημείο.

Στρατόπεδο ξεκούρασης ANZAC

Στρατόπεδο ξεκούρασης ANZAC

Κοντά στο σημερινό προσφυγικό χωριό Νέα Κούταλη υπήρχε το στρατόπεδο ξεκούρασης των ANZAC (rest area) του Σαρπί. Φιλοξένησε τα στρατεύματα των ANZAC όταν επέστρεφαν από την Καλλίπολη. Το στρατόπεδο δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 1915 ως χώρος ξεκούρασης των μονάδων των ANZAC που αποσύρονταν από το μέτωπο της Καλλίπολης. Χρησιμοποιήθηκε μέχρι τον Ιανουάριο του 1916. Το σημερινό χωριό Νέα Κούταλη χτίστηκε το 1926 προκειμένου να στεγάσει τους πρόσφυγες από το νησί Κούταλη της Προποντίδας που ήλθαν στην Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1923.

3ο καναδικό Νοσοκομείο

3ο καναδικό Νοσοκομείο

Ο χώρος του 3ου Καναδικού Νοσοκομείου (3rd Canadian Stationary Hospital). Σε αυτό υπηρέτησαν Καναδοί ιατροί και νοσοκόμες, οι οποίες μνημονεύονται σε επιτείχιο μνημείο στο Στρατιωτικό Κοινοπολιτειακό Νεκροταφείο Πορτιανού.

Αεροδρόμιο

Αεροδρόμιο

Tα πρώτα αεροπλάνα ήλθαν στη Λήμνο το Μάρτιο του 1915 με το HMS Ark Royal, πλοίο ειδικό για μεταφορά αεροσκαφών. Τα πρώτα αεροπλάνα ήταν υδροπλάνα ναυτικής συνεργασίας Sopwith Schneider και Short. Στη συνέχεια αντικαταστάθηκαν με άλλα αεροπλάνα καταδιωκτικά και αναγνωριστικά που δρούσαν από κοινού με τις βρετανικές, γαλλικές και σερβικές μοίρες που στάθμευαν στο Σταυρό και στη Θάσο. Τα αεροπλάνα στάθμευαν κοντά στο χώρο του σημερινού αεροδρομίου. Το αεροδρόμιο φτιάχθηκε από τους Γερμανούς στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.